Triển vọng lúa giống mang thương hiệu Lào Cai

Lào Cai có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với việc nhân dòng giống lúa bố mẹ. Từ năm 2002, Lào Cai bắt đầu khảo nghiệm sản xuất giống lúa lai, đến nay đã chọn tạo được các giống: LC25, LC212, LC270 và VL20...

Lào Cai có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với việc nhân dòng giống lúa bố mẹ. Từ năm 2002, Lào Cai bắt đầu khảo nghiệm sản xuất giống lúa lai, đến nay đã chọn tạo được các giống: LC25, LC212, LC270 và VL20. Thành công này đã khẳng định một bước tiến quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, hướng tới trở thành vùng sản xuất lúa giống không chỉ cung cấp nội tỉnh mà còn cung cấp cho các tỉnh lân cận.

Kết quả khảo sát mới đây của Sở NN và PTNT cho thấy, năng suất, sản lượng, giá trị diện tích sản xuất lúa giống trên đơn vị diện tích tại một số hộ nông dân cho thấy thu nhập bình quân đạt 55 – 75 triệu đồng/ha, cao hơn từ 2 – 3 lần sản xuất lúa thịt. Toàn tỉnh hiện có trên 200 hộ nông dân sản xuất lúa giống tập trung tại các xã Bản Qua (Bát Xát), Võ Lao (Văn Bàn) và Xuân Giao (Bảo Thắng), trong đó điểm sáng sản xuất lúa giống là xã Bản Qua, nhiều hộ nông dân nơi đây có thu nhập 80 triệu đồng/ha. Một số hộ dân, qua quá trình thâm canh lúa giống đã trở thành những “kỹ sư chân đất”, với vai trò là người hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, bảo quản cho các hộ khác. Các điển hình như chị Vũ Thị Tâm, thôn 4, xã Võ Lao (Văn Bàn) sau khi được cán bộ khuyến nông tuyên truyền và hướng dẫn kỹ thuật đã mạnh dạn dành một phần diện tích để trồng lúa giống. Những hộ trồng lúa giống như chị Tâm được hỗ trợ hoàn toàn về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vụ đầu tiên chị Tâm có nguồn thu 20 triệu từ thâm canh lúa giống. Anh Nguyễn Văn Quý, xã Bản Qua (Bát Xát) đăng ký tham gia thâm canh lúa giống từ năm 2009, đến nay, bình quân mỗi vụ anh thu khoảng 40 triệu đồng từ công việc này.

Lào Cai có 78% diện tích đất nông nghiệp dành trồng lúa với nhu cầu hơn 1.000 tấn/năm, trong đó tỉ lệ diện tích sử dụng các giống lúa lai đạt 72% – 74%, tương đương 600 – 650 tấn/năm. Trước đây, chủ yếu nông dân sử dụng giống nhập ngoại, đa phần xuất xứ từ Trung Quốc, không ít vụ, nông dân mất trắng do gieo trồng giống lúa không rõ nguồn gốc. Nhiệm vụ cung ứng giống lúa lai được giao cho Công ty Cổ phần Vật tư nông nghiệp tổng hợp Lào Cai cung ứng 282 tấn, Trung tâm Giống NLN cung ứng 200 tấn lúa giống/năm. Ngoài ra, các công ty trực tiếp cung ứng thông qua cửa hàng, đại lý tại địa phương khoảng 120 tấn. Năm 2002, Lào Cai bắt đầu sản xuất hạt giống lúa lai, đến năm 2009 một số giống lúa “made in Lào Cai” đã được đưa vào gieo cấy đại trà trên địa bàn tỉnh. Trong năm 2012, Trung tâm Giống NLN Lào Cai đã sản xuất đạt sản lượng trên 580 tấn hạt giống lúa lai, nhân dòng giống lúa bố mẹ đạt gần 20 tấn, bao gồm các giống lúa lai do Lào Cai chọn tạo như: LC25, LC212, LC270 và VL20, đã chủ động về giống và hạ giá thành hạt giống lúa lai so với nhập từ bên ngoài, góp phần tăng năng suất cũng như sản lượng lúa. Qua quá trình khảo nghiệm thực tế cho thấy giống lúa lai thế hệ mới có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, trong đó có bệnh rầy nâu, bạc lá, đạo ôn, phù hợp với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của vùng Tây Bắc, năng suất và sản lượng cao hơn các giống lúa được trồng đại trà trước đây.

Xác định triển vọng từ sản xuất lúa giống, tỉnh đã quan tâm phát triển sản xuất nông nghiệp, trong đó quy định chính sách phát triển sản xuất và đưa vào sử dụng các giống lúa lai mang thương hiệu Lào Cai. Đồng thời khuyến khích nghiên cứu, chọn tạo giống lúa lai thế hệ mới, hỗ trợ sản xuất hạt giống lúa lai F1, hỗ trợ bảo hiểm sản xuất giống lúa và tiêu thụ các giống lúa lai sản xuất tại tỉnh.

Ông Dương Đức Huy, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT cho biết: Hiện nay, sản xuất giống lúa lai về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu trong tỉnh, chỉ còn 100 tấn lúa giống nhập từ bên ngoài. Ngoài ra, Lào Cai đang bắt đầu cung ứng lúa giống cho một số tỉnh khác, như Yên Bái, Lai Châu, Nghệ An, Bắc Giang… Trong tương lai, Lào Cai sẽ trở thành trung tâm sản xuất lúa giống cung ứng cho khoảng 28 tỉnh. Theo quy hoạch, đến năm 2015, Lào Cai sẽ sản xuất 310 ha lúa giống các loại với sản lượng từ 700 – 800 tấn/năm và cho ra đời một số giống lúa mới năng suất cao, chất lượng gạo thơm ngon.

Mục tiêu đến năm 2020, Lào Cai sẽ mở rộng diện tích vùng sản xuất hạt giống lúa bố mẹ với quy mô khoảng 45 – 55 ha, mỗi năm sản xuất được khoảng 65 – 100 tấn hạt giống lúa bố mẹ. Vùng sản xuất hạt giống lúa lai F1 với quy mô khảng 450 – 550 ha, mỗi năm sản xuất được khoảng 1.000 – 1.250 tấn lúa lai F1, đáp ứng cho nhu cầu sản xuất trong tỉnh và bán cho một số tỉnh phía Bắc. Trước mắt, Lào Cai sẽ tập trung mở rộng khảo nghiệm các giống lúa đã chọn tạo như Tân Việt Hương 135, Tân Việt Hương 136, Tân Việt Hương 137 để đẩy nhanh quá trình công nhận giống cây trồng mới và quảng bá để sản xuất đại trà, nhằm đưa nhanh tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.