Những năm qua, việc quản lý và sản xuất giống cây ăn quả ôn đới của Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà thuộc trung tâm Giống Nông nghiệp Lào Cai luôn được chú trọng và nâng cao, ngày càng khẳng định thương hiệu giống cây ăn quả ôn đới do Lào Cai sản xuất bằng chất lượng cây giống cung ứng ra thị trường, góp phần hình thành và phát triển vùng cây ăn quả ôn đới chất lượng cao trên địa bàn tỉnh Lào Cai và trong cả nước.
Đến nay 2018, diện tích cây ăn quả trên địa bàn tỉnh khoảng trên 10.000 ha, sản lượng quả tươi đạt gần 90 nghìn tấn/năm. Trong đó, có gần 700 ha lê VH6, và khoảng trên 100 ha lê xanh địa phương, sản lượng trên 700 tấn, giá trị thu hoạch trên 600 tỷ đồng; cây mận 1.000 ha, sản lượng 3.000 tấn; cây đào khoảng 386 ha, sản lượng ước đạt gần 800 tấn, giá trị thu hoạch trên 20 tỷ đồng…
Để đạt được những kết quả đó, công tác nghiên cứu, chọn tạo và nhân giống cây ăn quả tại chỗ được đầu tư và là vấn đề then chốt, có tính chất quyết định thành công trong việc phát triển mở rộng vùng trồng cây ăn quả ôn đới. Việc tổ chức sản xuất giống cây ăn quả ôn đới tại tỉnh sẽ chủ động được nguồn giống, quản lý chất lượng cây giống, giảm chi phí nhập khẩu, sinh trưởng phù hợp điều kiện khí hậu của vùng… tạo tiền đề cho nghề trồng cây ăn quả phát triển đạt năng suất, chất lượng cao, nâng cao đời sống người dân địa phương.
Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà được đầu tư xây dựng bài bản trên diện tích 14ha, đáp ứng được nhu cầu nghiên cứu, khảo nghiệm và sản xuất giống cây ăn quả ôn đới. Được đặt tại trung tâm huyện Bắc Hà, khí hậu mát mẻ quanh năm, phù hợp cho sự phát triển của cây ăn quả ôn đới nên việc sản xuất giống cây ôn đới tại đây phù hợp với quy luật sinh trưởng trong tự nhiên, là yếu tố quan trọng để sản xuất giống cây ăn quả ôn đới luôn đảm bảo chất lượng.
Vườn sản xuất giống cây ăn quả
Hằng năm, Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà sản xuất và cung ứng ra thị trường từ 13-15 vạn cây giống các loại. Trong đó, chủ yếu là giống lê VH6, lê xanh địa phương, đào Pháp chín sớm, mận tả van, mận tam hoa, hồng giòn… cung ứng cho các chương trình hỗ trợ sản xuất cây ăn quả ôn đới trong tỉnh và thị trường các tỉnh khác như: Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn…
Nhằm đảm bảo chất lượng cho cây giống, công tác quản lý nguồn giống và sản xuất kinh doanh giống cây trồng đều được thực hiện nghiêm ngặt theo quy định tại Thông tư số 18/2012/TT-BNNPTNT ban hành ngày 26/4/2012 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Các giống cây ăn quả do Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà sản xuất đều có vườn cây đầu dòng được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận, giao Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà quản lý và chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật; Vườn sản xuất giống được xây dựng theo đúng quy định, đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật, từ diện tích khu gieo ươm hạt gốc ghép, đóng bầu, nhân giống và huấn luyện cây giống đến chủ động tưới tiêu, cách li mầm bệnh… Tất cả các quy trình đó được thực hiện bởi đội ngũ 12 cán bộ, nhân viên của Trại, trong đó có 2 thạc sỹ, 7 kỹ sư chuyên ngành nông nghiệp và trồng trọt.
Có thể nói, giống lê VH6 là niềm tự hào không chỉ của Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà, Trung tâm giống Nông nghiệp Lào Cai mà còn là niềm tự hào của ngành nông nghiệp Lào Cai. Đây là giống cây trồng mới được Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhân năm 2012 và Trung tâm giống Nông nghiệp Lào Cai là đơn vị đầu tiên và duy nhất trong cả nước được công nhận bản quyền sản xuất giống lê VH6 có cơ sở sản xuất duy nhất tại Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà. Mỗi năm đơn vị sản xuất và cung ứng ra thị trường trong và ngoài tỉnh khoảng 7 vạn cây lê VH6. Nhờ giống lê VH6 do Trại sản xuất, diện tích lê VH6 được trồng tại một số tỉnh miền núi phía Bắc đã đạt gần 800ha (riêng Lào Cai đạt gần 700ha, các tỉnh Hà Giang, Cao Bằng, Lai Châu, Bắc Kạn có diện tích trồng lê VH6 trên 60 ha). Ngoài ra, các giống lê xanh địa phương, đào Pháp chín sớm, mận tả van, mận tam hoa, hồng giòn…cũng được chú trọng sản xuất nhằm cung ứng ra thị trường nguồn cây giống chất lượng cao.
Ông Nguyễn Đức Duyên, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lai Châu cho biết: Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lai Châu rất tin tưởng khi mua cây giống của Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà. Năm 2017, Trung tâm đã mua hơn 4000 cây lê VH6, về cơ bản chất lượng cây giống rất đảm bảo, cây trồng hiện đang sinh trưởng phát triển tốt. Ngoài ra tôi cũng được biết, các đơn vị khác trên địa bàn tỉnh Lai Châu cũng thường chọn mua cây giống của Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà mỗi khi triển khai các dự án trồng cây ăn quả ôn đới.
Quá trình sản xuất của Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà luôn chịu sự kiểm tra, giám sát của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, các lô cây giống khi đưa ra thị trường đều được nghiệm thu và công bố tiêu chuẩn theo quy định, đảm bảo nguồn gốc và chất lượng cây giống ở mức cao nhất.
Ông Nguyễn Mạnh Thành, Trưởng phòng Trồng trọt, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Chúng tôi luôn đánh giá cao các giống do Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà sản xuất. Các giống sản xuất tại đây đều có nguồn gốc rõ ràng, mắt ghép được khai thác từ các vườn cây đầu dòng do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận. Mỗi lô giống xuất ra đều được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh kiểm tra, đánh giá theo đúng quy trình, quy chuẩn nên rất đảm chất lượng.
Bên cạnh việc sản xuất giống cây ăn quả ôn đới, Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà còn thường xuyên nghiên cứu và khảo nghiệm các giống cây ăn quả ôn đới mới nhằm đa dạng hóa chủng loại giống cây ăn quả ôn đới của địa phương. Tháng 5 vừa qua, Trại đã nghiên cứu và khảo nghiệm thành công giống mận chín sớm với nhiều ưu điểm nổi trội, hiện tại đang tiến hành khảo nghiệm mở rộng và hoàn thiện quy trình sản xuất giống để đưa vào sản xuất đại trà.
Qua cuộc làm việc về công tác quản lý chất lượng giống cây công nghiệp, cây ăn quả tại tỉnh Lào Cai tháng 10/2017, Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà đã được Cục trồng trọt công nhận đạt chuẩn cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây ăn quả ôn đới.
Thạc sỹ Nguyễn Bá Thế, Phó Giám đốc Trung tâm giống Nông nghiệp Lào Cai khẳng định: Chúng tôi luôn chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, đặc biệt là Trại nghiên cứu và sản xuất rau quả Bắc Hà tuân thủ các quy trình kỹ thuật trong sản xuất giống, đảm bảo cung ứng ra thị trường những giống cây có chất lượng, từ đó tạo dựng thương hiệu giống cây ăn quả ôn đới Lào Cai.
Trung tâm Giống NN
