Vào mùa đông, miền Bắc nước ta đặc biệt khu vực miền núi rét đậm rét hại kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, sản lượng, phát sinh dịch bệnh cho các loài cá nuôi đặc biệt cá hương, cá giống rất nhạy cảm với sự thay đổi thời tiết. Để chủ động con giống cho các vụ xuân 2020 và những năm tiếp theo đảm bảo giống đạt chất lượng theo yêu cầu và hạn chế tối đa thiệt hại do rét đậm rét hại gây ra, cần thực hiện các biện pháp kỹ thuật sau:
1. Các đối tượng nuôi cần phòng chống rét
Các loài động vật thủy sản có nguồn gốc nhiệt đới, khả năng chịu rét kém như cá rô phi, cá chim trắng nước ngọt, tôm càng xanh, cá bống tượng …
Các đối tượng nuôi thủy sản ở giai đoạn giống cần lưu qua đông.
2. Điều kiện nuôi:
Nuôi trong bể: Đối với những cơ sở có hệ thống bể trong nhà thì nên nuôi thủy sản qua đông trong hệ thống bể. Bể nuôi đảm bảo có nguồn nước tốt, có sục khí, có hệ thống nâng nhiệt, đảm bảo nhiệt độ nước trong bể > 20 độ. Đối với ương giống qua đông, nên nuôi trên bể để hạn chế thiệt hại.
Nuôi trong ao: Ao nuôi thủy sản qua mùa đông cần chọn ao kín gió, có diện tích từ 500 – 1.000m2, áo có hình chữ nhật, hướng Bắc – Nam. Có nguồn nước sạch, cấp và thoát nước dễ dàng, dễ gây màu, chất đáy tốt. Bờ ao phải chắc chắn, không để bờ ào rò rỉ mất nước làm ao cạn, phải luôn giữ mực nước trong ao trên 1,5m, tốt nhất là từ 2 – 2,5m. Các yếu tố thuỷ lý, thuỷ hoá ao nuôi phù hợp với sự phát triển của các đối tượng nuôi: pH >7, Oxy hoà tan >5mg/l.
3. Chăm sóc, quản lý cá ương trong mùa rét:
a. Chế độ cho ăn:
Thức ăn: Tuỳ vào giai đoạn sinh trưởng của đối tượng nuôi mà dùng thức ăn phù hợp. Độ đạm tối thiểu >30%. Bổ sung vitamin C vào thức ăn nhằm tăng sức đề kháng cho tôm cá với lượng dùng từ 3-5g/kg thức ăn. Tốt nhất là cho ăn TACN phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm cá.
Khẩu phần ăn: Khi nhiệt độ nước >20 độ: 3% trọng lượng cá (TLC)/2ngày;
Khi nhiệt độ từ 15-20 độ: 2%TLC/02ngày;
Khi nhiệt độ <15 độ: dừng cho ăn.
b. Quản lý môi trường:
Đảm bảo nhiệt độ nước ao >20 độ.
Đảm bảo mực nước >1,5m.
Che kín ao bằng bạt nilon, lá dừa… để tránh gió lùa đưa không khí lạnh làm nhiệt độ nước giảm thấp. Khi trời rét đậm dùng tre làm giàn trên mặt ao, hồ che phủ kín bằng bạt nilon để tăng khả năng giữ nhiệt độ. Mặt ao thả bèo tây, khoảng 2/3 diện tích ao hoặc trồng chuối theo hàng về phía bắc để chắn gió.
Với cá: Dùng sọt rơm, trà làm nơi trú ẩn. Tạo một góc ao sâu về phía Bắc, dùng các sọt đan bằng tre lấy rơm rạ dùng nước vôi phun vào sát trùng, phơi thật khô ấn đầy vào sọt, cắm cọc đơm sọt xuống đáy ao. Lúc trời rét cá, lươn… chui vào sọt tránh rét; Có thể đào hầm cạnh ao làm nơi trú ẩn cho tôm cá.
Gây màu nước cho ao: dùng phân hữu cơ và các chế phẩm sinh học gây màu nước nhằm hấp thụ tối đa nhiệt lượng mặt trời.
Dùng các biện pháp nâng nhiệt chủ động: hệ thống nâng nhiệt dùng than, điện hoặc năng lượng mặt trời.
Sử dụng bèo che mặt ao chống rét cho cá giống
c. Quản lý sức khoẻ các đối tượng nuôi:
Trước mùa đông vào khoảng tháng 10 hằng năm cần có chế độ nuôi vỗ béo cho cá giống bằng các loại thức ăn giàu năng lượng để cá tích lũy mỡ dự trữ trong cơ thể và lượng mỡ này được giải phóng chống chịu nhiệt độ lạnh trong giai đoạn nuôi qua đông.
Tăng sức đề kháng cho các đối tượng nuôi thông qua cho ăn bổ sung thêm Vitamin C, B complex.
Phòng bệnh cho cá định kỳ 01tháng/lần bằng các loại thuốc phòng theo hướng dẫn cụ thể trên bao bì.
Khi nước ao bị ô nhiễm, sử dụng các loại chế phẩm sinh học làm sạch nước cho ao nuôi
Thường xuyên trộn bổ xung vitamin C cho cá nuôi
Trong suốt thời gian trú đông, tuyệt đối không được dùng lưới, các loại phương tiện đánh bắt cá, tránh cá bị xây xát dẫn đến bị nhiễm bệnh và chết.
Để đảm bảo cho đàn cá tồn tại và phát triển qua mùa đông, tốt nhất nên dùng tổng hợp các biện pháp phòng chống rét, với phương châm “phòng hơn chống”. Cần chuẩn bị đủ vật tư, nguyên nhiên vật liệu chủ động cho phòng chống rét cho cá./.
