Trong những năm tới, Trung tâm Giống NLN Lào Cai sẽ tăng cường và chủ động hơn nữa trong nghiên cứu, SX các giống cây trồng chất lượng cao cung cấp cho nông dân hướng tới nền SX hàng hóa đa dạng và hiệu quả…
Với đặc thù miền núi, địa hình Lào Cai bị chia cắt mạnh, tạo nên nhiều tiểu vùng khí hậu khác nhau, từ đó hình thành các vùng SX hàng hóa tập trung đa dạng và phong phú đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhằm phát huy lợi thế của tỉnh miền núi, Trung tâm Giống NLN Lào Cai đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng và củng cố vùng SX giống cây trồng chất lượng cao.
Trung tâm đã SX thành công một số giống lúa lai mang thương hiệu Lào Cai. Nếu trước đây hạt giống bố mẹ phụ thuộc vào việc nhập khẩu, không ổn định thì nay với việc tăng cường hợp tác, tiếp nhận chuyển giao, đầu tư nguồn lực cho nghiên cứu, Trung tâm đã cơ bản chủ động việc duy trì và nhân giống bố mẹ đối với các dòng hiện có như BoA, Nhị 32A, 103S… đáp ứng nhu cầu SX và chọn tạo các giống lúa lai chất lượng cao.
Sự ra đời của giống lúa lai ba dòng LC25, giống lúa lai hai dòng LC212 và LC270 năng suất đạt từ 7 – 8 tấn/ha đã được nông dân nhiều tỉnh sử dụng như: Yên Bái, Bắc Giang, Tuyên Quang, Nghệ An, Phú Thọ, Lai Châu, Thái Nguyên… Một số tỉnh đã đưa giống lúa LC vào cơ cấu giống được hưởng chính sách hỗ trợ SX như Bắc Giang, Thái Nguyên, Lai Châu.
Đặc biệt nông dân Lào Cai sử dụng các giống lúa này ngày một nhiều. Điều đó khẳng định niềm tin của nông dân đối với các giống lúa do Trung tâm SX, giảm được việc nhập khẩu giống phụ thuộc quá nhiều vào nước ngoài. Trung tâm đang hoàn thiện đề nghị công nhận SX thử các tổ hợp lúa lai ba dòng Việt Hương 135, Việt Hương 136 có năng suất cao và chất lượng gạo ngon.
Diện tích SX hạt lai F1 của Trung tâm là 280 -2 90 ha/năm, sản lượng hạt lai F1 trên 550 – 600 tấn/năm. Đáp ứng nhu cầu giống lúa lai cho nông dân Lào Cai 60%, ngoài ra còn cung ứng cho nông dân hơn 20 tỉnh, thành phố của miền Bắc.
Cánh đồng SX hạt lai F1 giống lúa LC25 tại Bát Xát của Trung tâm Giống NLN Lào Cai
Với việc làm đó, Lào Cai đã được Bộ NN-PTNT quy hoạch là vùng nhân dòng giống lúa bố mẹ với quy mô 50 ha, vùng SX hạt giống lúa lai F1 với quy mô 500 ha nhằm đáp ứng nhu cầu giống lúa lai của Việt Nam.
Không chỉ SX hạt lúa lai, Trung tâm đang tiến hành việc tuyển chọn và phục tráng các giống lúa đặc sản của địa phương như Khẩu Nậm Xít, Séng Cù cùng với việc chọn lọc giống lúa thuần dự kiến mỗi năm SX 30 – 40 tấn giống, đồng thời góp phần vào việc gìn giữ các giống lúa quý, chất lượng gạo ngon đảm bảo cơ cấu giống của Lào Cai.
Đối với giống khoai tây:
Hằng năm Việt Nam phải nhập khẩu 25.000 – 30.000 tấn khoai tây thương phẩm của Trung Quốc và hàng ngàn tấn khoai tây giống để sử dụng và chế biến công nghiệp và SX. Mấy năm nay, việc nhập khẩu khoai tây giống từ Trung Quốc gặp rất nhiều rủi ro.
Để phục vụ nhu cầu khoai tây giống của nông dân Lào Cai, Trung tâm đã tiếp nhận công nghệ SX khoai tây sạch bệnh Hà Lan do Viện Sinh học nông nghiệp-Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội chuyển giao. Tổ chức nghiên cứu, SX các cấp giống từ phòng nuôi cấy mô tế bào đến cấp xác nhận. Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật SX khoai tây giống khí canh, trên giá thể…
Phát huy lợi thế khí hậu vùng núi cao để SX vụ xuân, hè thu và vụ đông nhằm giảm chi phí, hao hụt sản phẩm trong quá trình SX, bảo quản. Tổ chức SX 1 ha khoai tây giống cấp siêu nguyên chủng, 30 ha xác nhận từ vụ đông năm 2012, năng suất đạt 9,5 – 12 tấn/ha.
SX khoai tây giống các cấp từ củ khoai tây nuôi cấy mô giúp cho Trung tâm chủ động SX giống khoai tây sạch bệnh tại Lào Cai, cung cấp giống khoai tây đảm bảo tiêu chuẩn.
Trồng và nhân giống khoai tây Atlantic siêu nguyên chủng trong nhà lưới của Trung tâm
Mục tiêu đến năm 2015, 2016 Trung tâm sẽ cung cấp đủ giống để trồng 1.000 ha khoai tây cho Lào Cai và các tỉnh đồng bằng. Với năng lực của mình cũng như tiềm năng đất đai và khí hậu của Lào Cai cho phép Trung tâm mở rộng diện tích và quy mô để trở thành trung tâm SX khoai tây giống của khu vực miền núi phía Bắc.
Đối với giống cây ăn quả ôn đới:
Nhằm phát huy thế mạnh của vùng khí hậu ôn đới và cận ôn đới núi cao, giúp cho người dân nơi đây có thu nhập ổn định, bền vững ngoài việc trồng lúa và các loại hoa màu khác thì việc nghiên cứu khảo nghiệm, chọn lọc giống cây ăn quả ôn đới chất lượng cao được chú trọng thực hiện.
Trung tâm đã chọn lọc được một số giống cây ăn quả mang thương hiệu Lào Cai như giống lê VH6, đào Pháp, mận Tam Hoa, hồng giòn Hàn Quốc, dâu tây… Từ kết quả nghiên cứu, đến nay diện tích cây ăn quả đã được phát triển mở rộng với quy mô trên 400 ha lê VH6, trên 500 ha mận Tam Hoa và đào Pháp…
Đây là vùng cây ăn quả ôn đới, đã mang lại cho người dân bản địa nguồn thu không nhỏ in đậm dấu ấn và bản sắc các dân tộc vùng cao Lào Cai.
Giống lê VH6 năng suất đạt 12 – 18 tấn/ha, giá bán bình quân từ 20.000 – 25.000 đ/kg thì thu nhập của người trồng lê đạt 250 – 300 triệu/ha, cao hơn rất nhiều trồng các loại hoa màu. Trung tâm đang tiến hành xây dựng các mô hình và khuyến cáo người dân trồng lê VH6.
Tuy nhiên, đây là cây trồng đòi hỏi đầu tư chăm sóc thường xuyên như vít cành, bọc quả và trồng ở độ cao trên 500 m so với mực nước biển nên việc quy hoạch chọn vùng trồng, hộ trồng cũng cần được quan tâm đầy đủ.
Tỉnh Lào Cai đã quy hoạch vùng trồng cây ăn quả ôn đới chất lượng cao, tập trung thành vùng SX hàng hóa, phát triển du lịch tại các xã vùng cao huyện Bắc Hà, Sa Pa, Bát Xát, thành phố Lào Cai.
Định hướng phát triển trong những năm tới, bên cạnh việc tiếp tục duy trì và phát triển hơn nữa giống lúa lai, cây ăn quả ôn đới, khoai tây giống… thì Trung tâm từng bước xây dựng các vườn cây ăn quả đầu dòng ở vùng thấp nhằm cung cấp cây giống đảm bảo chất lượng cho nhu cầu cải tạo chất lượng vườn cây ăn quả, như: Nhãn chín muộn, xoài Úc.
Bên cạnh đó nghiên cứu SX các giống cao su chịu lạnh cung cấp cho nhu cầu phát triển cao su của tỉnh. Phát huy cơ sở hạ tầng và nguồn lực để SX từ nuôi cấy mô giống chuối, hoa…
Trong tương lai không xa Trung tâm sẽ phối hợp với các Viện và Trung tâm chăn nuôi nghiên cứu ứng dụng, phục tráng các giống gia súc, gia cầm chất lượng cao để cung cấp nguồn giống nhu cầu chăn nuôi góp phần nâng cao hiệu quả SX, hạn chế dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm.
