Chịu ảnh hưởng của đợt mưa lũ do hoàn lưu bão số 3 vừa qua đã gây thiệt hại lớn đến sản xuất nông nghiệp Lào Cai nói chung và sản xuất nuôi trồng thủy sản nói riêng. Người nuôi thủy sản không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn đang đối mặt với nguy cơ ô nhiễm nặng nguồn nước ở các ao, hồ, sông suối. Để khôi phục, sớm đưa sản xuất về quỹ đạo người dân nuôi thủy sản cần thực hiện một số biện pháp cụ thể như sau:
- Đối với nuôi thủy sản trong ao, hồ
1.1. Sửa chữa, cải tạo công trình phục vụ sản xuất.
Thực hiện tu sủa bờ ao, gia cố lại các vùng bị sạt lở, vỡ bờ đập. Sửa chữa, khơi thông hệ thống cống, kênh mương cấp thoát nước; Sửa chữa máy móc phục vụ sản xuất như máy bơm nước, máy quạt nước, máy cho ăn…
Vệ sinh môi trường xung quanh khu vực nuôi: thu gom, xử lý rác thải, xác cá, động vật chết, bón vôi hoặc phu hóa chất khử trùng quanh khu vực nuôi (theo quy định của cơ quan quản lý của địa phương).
Thực hiện quy trình vệ sinh ao, vệ sinh nguồn nước, vệ sinh ao hồ … trước khi tiến hành sản xuất trở lại. Chỉ thực hiện nuôi cá khi có đủ điều kiện về ao hồ đã được chuẩn bị kỹ và cải tạo tốt.
– Đối với diện tích bị ngập toàn bộ: Thực hiện tháo cạn nước, thu toàn bộ cá còn lại (nếu có) trong ao, bắt hết cá tạp, vệ sinh ao và vét bùn chỉ để lớp bùn dày 15 – 20cm, sau đó dùng vôi bột để khử trùng ao nuôi với lượng 7 – 10kg/100m2, phơi nắng tối thiểu từ 5 – 7 ngày trước khi lấy nước vào ao nuôi.
Ảnh 1: Gia cố công trình, nạo vét bùn đáy ao nuôi
– Đối với ao bị ảnh hưởng nhiều do nguồn nước ô nhiễm nặng (quá đục, đen, có mùi hôi…) cần nhanh chóng chuyển toàn bộ lượng cá còn lại trong ao sang diện tích khác có chất lượng nước đảm bảo; sau đó cải tạo ao nuôi theo quy trình rồi mới thả cá trở lại ao nuôi.
– Những ao có chất lượng nước đảm bảo, có thể ước lượng sản lượng cá còn lại trong ao và loại bỏ cá tạp trong ao bằng cách kéo lưới kiểm tra; sau đó tiến hành khử trùng nguồn nước, thả bổ sung cá giống vào ao cho đủ mật độ và cơ cấu cá thả.
1.2. Chăm sóc đàn cá nuôi
Khi đảm bảo các điều kiện về ao, hồ và nguồn nước người dân cần liên hệ các cơ sở sản xuất giống uy tín để chọn mua được loại giống tốt nhất, đảm bảo đủ số lượng, kích cỡ, chủng loại theo yêu cầu và điều kiện của gia đình. Đối với vùng nuôi hay bị ngập người dân nên chọn đối tượng nuôi có thời gian sinh trưởng ngắn, nhanh thu hoạch.
Sau mưa lũ, điều kiện môi trường ao nuôi thay đổi, nguồn thức ăn của cá có thể bị gián đoạn dẫn đến sức khỏe của đàn cá bị suy giảm người nuôi cần thực hiện:
+ Tăng cường sử dụng thức ăn công nghiệp, thức ăn tổng hợp, thức ăn tinh đảm bảo chất lượng, đủ số lượng theo yêu cầu kỹ thuật; bổ sung Vitamin C vào thức ăn cho cá để tăng cường sức khoẻ, sức đề kháng, kích thích sự phát triển của đàn cá nuôi.
+ Quản lý môi trường và phòng trị bệnh: Thực hiện tốt việc bổ sung và thay nước theo yêu cầu cụ thể của từng ao, định kỳ bón vôi bột 2 – 3 tuần/lần với lượng 2 – 3kg/100m3 nước ao hoặc chế phẩm sinh học, hoá chất (có trong danh mục cho phép sử dụng tại Việt Nam) để xử lý duy trì môi trường nuôi ổn định và phòng trị bệnh cho đàn cá nuôi.
- Đối với lồng nuôi thủy sản:
– Đối với lồng, bè NTTS cần kiểm tra, gia cố lại hệ thống dây neo, phao và chủ động di chuyển hệ thống lồng nuôi về địa điểm an toàn, có điều kiện môi trường thuận lợi; Đối với những vùng không thể di dời cần có biện pháp làm giảm tốc độ dòng chảy bằng việc lắp đặt tấm chắm phía đầu lồng nuôi.
Ảnh 2: Di chuyển lồng nuôi đến vị trí có điều kiện phù hợp
– Thực hiện vệ sinh lồng nuôi: cọ rửa rong rêu, rác bám trên thành lồng giúp nước lưu thông; sửa chữa các máy móc phụ trợ (nếu có); treo túi vôi trước dòng chảy hoặc khu vực cho cá ăn để khử trùng môi trường nước, diệt tác nhân gây bệnh cho cá nuôi; Tăng cường thức ăn giàu dinh dưỡng có bổ sung thêm khoáng chất và vitamin C để nâng cao sức đề kháng phòng chống dịch bệnh cho cá; sử dụng chế phẩm sinh học hợp lý để duy trì môi trường lồng nuôi.
Trong quá trình nuôi người dân nên thường xuyên theo dõi các bản tin thời tiết để có biện pháp tăng cường chăm sóc, quản lý ao nuôi – lồng nuôi kiểm tra thường xuyên các yếu tố môi trường, sức khỏe thủy sản nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời.
KS: Lê Thị Hương Huế – Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh Lào Cai.
