Những năm gần đây tình hình thời tiết có chiều hướng diễn biến phức tạp làm bùng phát nhiều dịch bệnh hại, sản xuất giống lúa lai F1 tại các Trung tâm, Doanh nghiệp miền Bắc cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Vụ Xuân 2019, Trung tâm Giống Nông nghiệp tỉnh Lào Cai – đơn vị giàu kinh nghiệm trong nghiên cứu sản xuất hạt giống lúa lai – tiếp tục sản xuất vụ xuân năm 2019 giống lúa lai F1 – LC 25 tại cánh đồng các thôn Tân Bảo, thôn Bản Vai, xã Bản Qua, huyện Bát Xát.
Trỗ trùng khớp Bố – Mẹ là điều kiện quyết định năng suất lúa lai
Ông Cao Văn Khôi – cán bộ chỉ đạo điểm sản xuất – người nhiều năm gắn bó với cánh đồng Bản Qua cho biết: Vụ xuân năm 2019, nhờ theo dõi sát sao tình hình diễn biến thời tiết cũng như hiểu rõ từng thửa ruộng trên cánh đồng, từ đó chúng tôi đã có những giải pháp kỹ thuật, chỉ đạo người nông dân thực hiện chăm sóc các dòng lúa bố – mẹ, bón phân, điều chỉnh nước tưới hợp lý, theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại kịp thời. Đặc biệt vụ Xuân 2019, bệnh đạo ôn ở thời kỳ lúa làm đòng phát triển mạnh, chúng tôi đã chỉ đạo người nông dân thực hiện phun phòng trừ đúng thời điểm nên bệnh không xảy ra.
Bà Lý Thị Phùng, thôn Tân Bảo, xã Bản Qua cho biết: Gia đình đã tham gia sản xuất giống lúa lai F1 từ năm 2001 đến nay, đã có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất lúa lai, nghe và làm theo đúng cán bộ chỉ đạo điểm hướng dẫn kỹ thuật, từ khâu chăm sóc, phun GA3, gạt phấn lúa bố, mẹ…. Theo bà Phùng, sản xuất giống lúa lai đòi hỏi bà con phải thường xuyên chịu khó bám sát đồng ruộng so với lúa thường. Tuy nhiên giá thóc mà Trung tâm Giống mua lại cũng khá cao, hộ nào năng suất càng cao thì thu nhập tăng đáng kể trên đơn vị diện tích so với sản xuất lúa thương phẩm, nên ý thức các hộ dân cũng chăm chút đồng ruộng tốt hơn “Do mọi chi phí phân bón, thuốc BVTV, hóa chất… đều được Trung tâm Giống hỗ trợ hoàn toàn, vụ Xuân 2019, năng suất hạt lúa lai đạt 1,4 – 1,6 tạ/sào lúa tươi, các hộ nông dân có lãi từ 1,8 – 2,1 triệu đồng/sào gấp 2-2,5 lần so với cấy lúa thương phẩm. Vụ này nhiều vùng trong xã bị sâu bệnh hại rất nặng, nhưng do các diện tích lúa giống được chăm sóc tốt, phòng trừ sâu bệnh kịp thời nên lúa sạch bệnh, năng suất đạt cao, hiệu quả rất cao,” bà Phùng phấn khởi.
Thu hoạch lúa Bố, khử lẫn đồng ruộng trước khi thu hạt giống F1
Ông Bùi Quốc Liêm – Phó Giám đốc Trung tâm Giống cho biết: Đơn vị đã sản xuất giống lúa lai tại xã Bản Qua 17 năm nay, nhờ đưa sản xuất hạt lúa lai F1 mà đời sống nhân dân trong vùng sản xuất cũng thay đổi. Với việc Trung tâm luôn giữ chữ tín trong công tác thu mua, thanh toán cho bà con nông dân theo đúng thời hạn hợp đồng ký kết đã giúp bà con gắn bó với Trung tâm trong suốt nhiều năm qua.
Vụ xuân năm 2019, sản xuất hạt giống lúa lai LC 25 dự kiến năng suất trung bình đạt 3 tấn/ha, chất lượng lúa giống tốt, thu nhập của bà con nông dân tham gia sản xuất lúa lai tăng hơn 20 – 30% so với vụ xuân năm 2018. So với sản xuất lúa Séng cù đại trà cùng trên cánh đồng, do lúa bị bệnh nên thu nhập chỉ dưới 30 triệu đồng/ha, trong khi đó thu nhập từ sản xuất lúa lai đạt tới 65 triệu đồng/ha.
Nông dân xã Bản Qua, huyện Bát Xát phấn khởi gặt lúa giống vụ Xuân 2019
Trước xu hướng nhiều giống lúa thuần năng suất, chất lượng cao ngày càng trồng phổ biến, thị phần của lúa lai ngày càng giảm. Tuy nhiên, việc canh tác lâu năm chỉ với các giống lúa thuần cũng đang khiến tình hình dịch bệnh ngày càng bùng phát nhiều, mà vụ xuân 2018 là một ví dụ. Trong thực tế đó, lúa lai vẫn sẽ có chỗ đứng nhất định nhằm cân bằng lại hệ sinh thái, giảm nguy cơ dịch bệnh, phát huy ưu thế lai về khả năng chống chịu sâu bệnh, năng suất cao, phù hợp với nhiều vùng sản xuất có điều kiện thâm canh thấp tại Trung du, miền núi phía Bắc…
Nguyễn Hữu Lý – Trung tâm Giống Nông nghiệp
